Program Edukacja Plastyczna

Wszystko co frenetyczne szybko przemija.
Kwiat, dziecko i dzieło rodzi się w spokoju z cierpliwej wierności swojemu
miejscu w życiu.
Autorski program Danuty Sowińskiej – Warmbier i Leszka Warmbiera opracowany został w oparciu o doświadczenia zdobyte podczas pracy z dziećmi i młodzieżą w Młodzieżowym Dom Kultury w Toruniu.

Program Edukacja Plastyczna obejmuje działania z dominacją plastyki, muzyki, poezji i fotografii w oparciu o przyrodę, kontakt osobisty z artystami i ich dziełami.

W ramach tego programu Fundacja organizuje od 1989 roku całoroczną działalność edukacyjną:

•  warsztaty plastyczne w ciągu całego roku kalendarzowego dla dzieci i młodzieży ze szkół z całej Polski,
• warsztaty plastyczne dla międzynarodowych grup młodzieży i dorosłych w warsztatach uczestniczyły grupy z Niemiec, Francji, Holandii, Irlandii, Wielkiej Brytanii, Rosji , Litwy, Ukrainy itp.
• warsztaty plastyczne dla początkujących i średniozaawansowanych;
• warsztaty plastyczne dla zaawansowanych połączone z konsultacjami indywidualnymi dla młodzieży przygotowującej się na studia lub do średnich szkół plastycznych;
• plenery kilkudniowe i konsultacje indywidualne dla młodzieży, która jest w grupie współorganizatorów warsztatów dla młodszych kolegów oraz współautorów przygotowywanych ekspozycji plastycznych.
• plenery „Ty też potrafisz” organizowane przy okazji otwieranych wystaw i imprez interdyscyplinarnych dostępne dla każdego – dla dzieci i dorosłych
• plenery jednostkowe służące poznaniu przez uczestników określonych zagadnień plastycznych w połączeniu z „zamówionym” tematem, np. pory roku, formy krajobrazu, architektura wiejska, kulig, ptaki, zwierzaki itp.
• warsztaty rodzinne pod hasłem „Twórczość i Relaks” integrujące dzieci i dorosłych poprzez twórczość plastyczną na własny użytek, np. zabawki na choinkę, prezenty gwiazdkowe, palmy wielkanocne, obraz do mojego pokoju itp.
• 2-3-5-dniowe zgrupowania integracyjne pozwalające klasie, grupie lepiej poznać się nawzajem, poprzez różne działania twórcze, organizatorskie, stworzyć coś dla innych młodszych, starszych, niepełnosprawnych.
• z zależności od zapotrzebowania organizowane są plenery specjalne: cykliczne: weekendowe, letnie i zimowe dla uzdolnionych plastycznie chłopców i dziewcząt, nad którymi Fundacja sprawuje od lat patronat.

Wszystkie te plenery kończą się wystawami poplenerowymi z udziałem uczestników i członków ich rodzin, zaproszonych gości, mieszkańców Skłudzewa. Wystawy prezentowały postępy i możliwości uczestników,
stawały się też wystawami poglądowymi inspirującymi nauczycieli, uczniów i innych animatorów kultury. Zachęcały do samodzielnych prób, do tworzenia szkolnych lub domowych galerii.
• plenery artystyczne dla artystów nieprofesjonalnych
• plenery artystyczne dla artystów profesjonalnych (I, II, III, IV, V, VI, VII, VIII, IX, X, XII Ogólnopolski Plener Profesjonalistów Przestrzeń Przyrody Skłudzewo 2003, 2004, 2005, 2006, 2007, 2008, 2009, 2010, 2011, 2012, 2013).

Wszystkie programy plenerów i warsztatów uwzględniają kontaktowanie dzieci, młodzieży i dorosłych z różnorodnymi bodźcami, które dają im nowe wrażenia i przeżycia, wzbogacają ich dawne doświadczenia i od tych doświadczeń zależą. Uwrażliwiają je na wartości wizualne, a w toku samodzielnych doświadczeń pobudzają do myślenia, rozwijają wyobraźnię, nie dają gotowych rozwiązań, nie narzucają interpretacji, utrwalają przekonanie, że nie istnieje jakiś jeden dobry sposób wykonania zadania, że liczy się własna inwencja i pomysłowość. Prowadzącym warsztaty nie chodzi tylko o wyrabianie umiejętności dostrzegania piękna i brzydoty, ale o doskonalenie zdolności wartościowania, ingerowania i zmieniania swego otoczenia,o kształtowanie umiejętności zaznawania odpoczynku psychicznego w kontakcie ze sztuką.

Wspomniane wyżej przedsięwzięcia mają na celu zainteresowanie społeczeństwa sztukami plastycznymi. Podawane w atrakcyjnej, niespotykanej formie wartości, którymi kieruje się Fundacja Piękniejszego Świata mają
przyczynić się do zwrócenia uwagi na konieczność rozwoju emocjonalnego człowieka poprzez działania artystyczne.

Przyjeżdżające na warsztaty grupy zarówno dzieci jak i młodzieży i dorosłych mają zapewnione warunki do całkowitego zaangażowania się w działania twórcze. Zorganizowane profesjonalnie wyposażonych pracowni różnych technik dają możliwość rozwoju zainteresowań w różnych kierunkach. Uczestnicy w zależności od programu mają do wyboru wszystkie znane techniki plastyczne. Szeroko rozwinięta baza materiałowa Fundacji pozwala na własne eksperymenty artystów i uczestników wielodniowych plenerów.

W pałacu zostały utworzone pracownie malarstwa, rysunku, ceramiki, modelowania w glinie, a także technik graficznych i fotografii. W pobliskich budynkach zorganizowane zostały dodatkowe pracownie i warsztaty do działań
artystycznych takich jak rzeźba w drewnie czy piaskowcu, granicie; tworzenie instalacji, konstruowanie obiektów plastycznych i innych dowolnych eksperymentów. W przestrzeni przyrody, która jest pod opieką Państwa
Warmbierów można realizować pomysły z dziedziny land-art i performance. Profesjonalne wyposażenie pracowni umożliwia dokładne poznanie technologii tworzenia w danej technice. Fundacja posiada i udostępnia uczestnikom działań plastycznych piec do wypalania gliny, prasy do odbijania matryc wklęsłych i wypukłych, bogato wyposażoną ciemnię fotograficzną, stoły, sztalugi, narzędzia malarskie i rzeźbiarskie, a także dostęp do wszelkich potrzebnych elektronarzędzi i maszyn.

Dzięki temu artyści przyjeżdżający na plenery mają zapewnione dogodne warunki do własnej twórczości, której efektami są dzieła prezentowane później podczas warsztatów plastycznych służące jako materiał poglądowy. Grupy przyjeżdżające do Skłudzewa na zajęcia mogą dzięki takiemu wyposażeniu pracowni poznawać nowe, nieznane im dotąd techniki, próbować własnych sił, unikając nieścisłości technologicznych wynikających z braku właściwych narzędzi i materiałów. Zaangażowanie w prowadzone zajęcia i zapewnienie uczestnikom dostępu do profesjonalnych narzędzi i materiałów plastycznych podnosi wartość działań mających na celu rozbudzenie zainteresowania daną techniką i wzbogacaniu środków wyrazu plastycznego w tej technice.
Scenariusz każdych warsztatów ustalany jest na bieżąco, zgodnie z aktualnymi potrzebami danej grupy, uczestnicy działają w warunkach przyzwolenia i akceptacji dla wszelkich sposobów realizacji zadań. Stwarza to korzystne
warunki dla rozwoju twórczych poszukiwań.

Przedstawione poniżej przykładowe zadania plastyczne pokazują szerokość poszukiwań twórczych, w jakich mogą uczestniczyć przebywający na zajęciach dzieci i dorośli.

• -Przedstaw w szkicu bieg linii w spotkanej architekturze drewnianej i murowanej,
• -Przedstaw linearne konstrukcje płotów
• -Pokaż atrakcyjne w formie zespoły budynków
• -Zwielokrotnij wybrany rzeczywisty obraz natury
• -Przekształć obraz rzeczywisty przy pomocy symetrycznej rytmizacji obiektu
• (tworzenie ornamentu)
• -Stwórz zespól jednokreślnych linii rysowanych odręcznie niemających ani początku ani końca (linie psychiczne, linie muzyczne, linie geometryczne, linie łamane, rytmiczne)
• -Pokaż ciągłość linii, nieprzerywalność jej biegu
• -Kreślenie intuicyjne bez ustalonych założeń wyjściowych poszukujących takich powiązań linii, które dawałyby jednolitą całość pod względem optycznym.
• – Wewnętrzne plenery człowieka .
• -Rozbudowywanie napięcia dramatycznego od kwadratu do sześcianu.
• -Namaluj drzwi do niezwykłego ogrodu lub miejsca .
• -Wykorzystując rozpoznawalne elementy na przykład gałęzie drzew, elementy architektoniczne, stwórz formę  abstrakcyjną składającą się z części wziętych z rzeczywistości.
• -Pokaż linearnie jak kropla drąży skałę .
• -Pokaż natłok myśli.
• -Pokaż tłok postaci, liter, liści, kamieni.

Jedno z dzieci uczestniczące w plenerze zauważyło, że:
(…)przed południem wszystko realizowaliśmy płasko, ale po południu tego samego dnia wszystkie elementy trzeba było ustawić w przestrzeni.

Instruktorzy Fundacji Piękniejszego Świata duży nacisk kładą na stworzenie pozytywnej atmosfery podczas pracy. W tym celu, w zależności od wybranego scenariusza pleneru proponowane są różne zestawy zadań integrujących.
Przykładowe zadania integracyjne:
– Towarzyskie dzielenie się wrażeniami przy kominku, przy ognisku połączone z pieczeniem różnych smakołyków.
– Uczestniczenie z dziećmi w grach, zabawach, radości.
– Zaproszenie na warsztaty i w plener najmłodszych razem z rodzicami.
– Spacer z latarką po ciemnych wnętrzach galerii połączony z opowiadaniem bajek skłudzewskich, dla starszej młodzieży opowiadania związane z historią.
– Obserwowanie wyglądu wnętrza przez oglądanie przy pomocy latarki przesłoniętej kolorowymi materiałami, kolorowym pleksi, zadanie z ruchomym światłem i nieruchomymi przedmiotami.
– Obserwowanie na płaszczyźnie sufitu oświetlonego przez ażurowe przesłony, (wiklinowy koszyk, durszlak, papierowa wycinanka, serwetka z rafii, szydełkowa dzianina z koronki), rzucanie cieni na nieruchome przedmioty.
Zadania integracyjne podczas wielodniowych plenerów, często są wymyślane i prowadzone przez samych uczestników, jedynie z niezbędną pomocą instruktorów.
Kolejnym istotnym elementem warsztatów w Skłudzewie jest organizowanie wystaw prac uczestników. Wystawy mają ogromne znaczenie dla budowania świadomości artystycznej uczestników warsztatów. Możliwość porównania pracy, odświętny nastrój wernisażu, obecność publiczności powodują, że każdy czuje wagę swoich dokonań.
Tytuły wystaw:

• Integracje inspiracje
• Twórczy kolorowy świat,
• Związani z miejscem,
• Nasza sztuka – nasze życie
• Tajemnice, niespodzianki
• Dalej niż daleko
• Błękit – czas poranka
• Zamczysko
• Twarze prawdziwe
• Krajobrazy
• Myśl i słowa
• Drzewa
• Z życia drzew
• Życie w trawach
• Najbardziej kolorowy motyl
• Smutne, wesołe, poważne, śmieszne kolory
• Pejzaże w wyobraźni
• 18 szkiców z cyklu rysunki Skłudzewskie
• Najważniejsze, najciekawsze

W dokumentacji Fundacji znajdują się szczegółowe, doroczne dane dotyczące programów warsztatów, plenerów, wystaw, terminy i wykazy grup z wyszczególnieniem konkretnych zadań plastycznych, technik, użytych materiałów, wydanych zaświadczeń dla nauczycieli uczestniczących w blokach edukacyjnych.
W gabinecie metodycznym Fundacji zgromadzona jest bogata dokumentacja fotograficzna i filmowa prowadzonej edukacji plastycznej sporządzana przez nauczycieli, wolontariuszy, dziennikarzy obserwatorów i wizytatorów zajęć
Działania edukacyjne Fundacji są pod stałą kontrolą, są hospitowane i wizytowane przez dyrekcję, nauczycieli, wizytatorów, rodziców przywożących grupy uczniów na warsztaty i plenery plastyczne. Fundacja współdziała
z metodykami przedmiotowymi w celu zapoznawania szerokich kręgów pedagogów z niekonwencjonalnymi technikami plastycznymi i nowymi metodami pracy.
Wspólnie opracowywane programy gwarantują poznawanie przez nauczycieli sposobów wzbogacania zainteresowań dzieci i młodzieży środkami wyrazu plastycznego poprzez poszukiwanie inspiracji naturą.

Wielokrotnie nauczyciele opisywali przebieg plenerów i warsztatów zachęcając innych do przyjazdu na programy edukacji plastycznej. Swoje spostrzeżenia, uwagi i sugestie zawierali w materiałach drukowanych w czasopismach specjalistycznych. Dziennikarze odwiedzając Skłudzewo filmowali, nagrywali, opisywali działania Fundacji w lokalnej prasie, radiu i telewizji.

Program Edukacja Plastyczna obejmuje swoim działaniem nie tylko szkoły i placówki oświatowo – wychowawcze, ale także zakłady pracy i firmy, które korzystając z warunków stworzonych przez Fundację mogą uczestniczyć
w szkoleniach i spotkaniach integracyjnych połączonych z warsztatami i działaniami uwzględniającymi indywidualne założenia organizatorów.

Uczestnicy plenerów wszystkich grup warsztatowych w ciągu dwudziestu czterech lat korzystali z dofinansowania Fundacji do kosztów organizacji, pokrywali tylko część tych kosztów lub uczestniczyli w warsztatach całkowicie bezpłatnie ( na przykład wszystkie grupy z terenu Gminy Zławieś Wielka).

Ogólnopolskie Programy Ogólnopolskich Plenerów Profesjonalistów organizowanych od 2003 roku zazębiają założenia Programów Edukacja Plastyczna i Działania Interdyscyplinarne.

Danuta Sowińska – Warmbier zaznacza:
Programy edukacji zakładają współudział wielu elementów i różnych czynników. To prowokowanie wyobraźni uczestników, pobudzanie myśli odbiorcy, tu działają intuicja idea i czas.

Stałą formą edukacji są:
1) Jednodniowe plenery plastyczne dla dzieci uzdolnionych plastycznie

• – zgłaszających się indywidualnie lub za pośrednictwem szkół i przedszkoli – potrzebujących okresowych konsultacji specjalistów, inspiracji do dalszej samodzielnej pracy, materiałów  plastycznych , dostępu do pracowni i księgozbioru.

2) Akcje pod hasłem „Cieszyć, bawić, uczyć” prowadzone przez instruktorów fundacji dla całych grup przedszkolnych i młodszych klas szkolnych. W ramach tych kilkugodzinnych spotkań mieszczą się:

a ) nowe, ciekawe zadania plastyczne, niemożliwe do zrealizowania w lokalowych warunkach szkół i przedszkoli. Bodźcem do działania są też dostarczane dzieciom przez fundację atrakcyjne materiały plastyczne, poznawanie środowiska przyrodniczego w bezpośrednim kontakcie z różnorodnym i bogatym materiałem roślinnym oraz ze zwierzętami, poznawanie elementów historii Polski w oparciu o miejscowe budowle, wnętrza, wyposażenie gospodarstw, grodzisko, cmentarz, kuźnię, pałac I i II, podczas odwiedzania kaplicy pogłębianie wiary poprzez swobodne, otwarte mówienie o swoich potrzebach i doznaniach duchowych:, uczenie się wyciszenia,
panowania nad swoim ciałem i emocjami, uczestniczenie w różnych formach rekreacji, takich jak:

• zabawy w parku, lesie,
• gry terenowe w wąwozie,
• pląsy przy ognisku,
• pieczenie kiełbasek, ziemniaków, jabłek, chleba w ogniu,
• przejażdżki bryczkami i na koniu,
• zabawy z bezpiecznymi zwierzętami (kot, pies) – mające na celu przełamywanie strachu i obaw przed zwierzętami u jednych dzieci oraz zaspakajanie potrzeby kontaktu ze zwierzętami u innych dzieci.

Wyzwalanie uczuć na cechowanych przyjaźnią, dobrocią , troską wobec całej przyrody

Zaakceptowana i nawiązana stała współpraca z powyższymi placówkami gwarantuje udział tych i innych dzieci w comiesięcznych edukacyjno – zdrowotnych przyjazdach do Skłudzewa.

3) Trzydniowe, weekendowe śródroczne i 7, 14-dniowe wakacyjne
(letnie i zimowe) plenery plastyczne dla dzieci i młodzieży wybitnie zainteresowanej plastyką:

• dla laureatów ogólnopolskich i międzynarodowych konkursów plastycznych,
• dla kandydatów do średnich i wyższych szkół plastycznych.

Fundacja zapewnia bogaty program szkoleniowy, materiały, narzędzia, pracownie, opiekę pedagogiczną i artystyczną specjalistów, konsultacje wykładowców uczelni plastycznych. Po zakończeniu cyklu plenerów organizowane są zbiorcze wystawy.

4 ) Konsultacje metodyczne i spotkania z animatorami kultury województwa i kraju oraz z nauczycielami plastyki, nie będącymi specjalistami.
5) Organizowanie ogólnodostępnych (bezpłatnych) imprez o charakterze-interdyscyplinarnym jak np.: mini spektakle teatralne, spotkania z aktorem, koncerty międzynarodowych kapel ludowych, koncerty zespołów taneczno-muzycznych, recytatorskie itp.
6) W wolnych terminach udostępnianie wszystkich czynnych pomieszczeń innym grupom dziecięco-młodzieżowym
o zainteresowaniach turystycznych, ekologicznych, muzycznych, tanecznych, literackich, religijnych z Polski i z zagranicy.
7) Realizowanie edukacji religijnej poprzez: przygotowanie kaplicy pod wezwaniem Najświętszej Marii Panny – Królowej Polski i stała opieka nad wyposażeniem, wystrojem, programem coniedzielnych, świątecznych i okazjonalnych nabożeństw, rekolekcji, misji, spotkań kontemplacyjnych. Stałe udostępnianie kaplicy mieszkańcom Skłudzewa i okolic oraz gościom – turystom.