Powrót do Fundacja Piękniejszego Świata

Program Krajobraz

IMG_4354

Fundacja Piękniejszego Świata realizując Program Krajobraz ma na celu zachowanie równowagi pomiędzy przyrodą i człowiekiem. Ludzie, zafascynowani rozwojem techniki przestali dostrzegać naturalne wartości wypływające z kontaktu z naturą. Nie zauważa się związku pomiędzy coraz większą liczbą chorób cywilizacyjnych i regularnym ograniczaniem człowiekowi dostępu do przyrody. Tak wielki nacisk jaki kładziony jest w ostatnich latach na zdrowy tryb życia nie zawsze przenosi się na stosowanie go w praktyce. Bez zapewnienia odpowiednich warunków do uprawiania sportu czy do komfortowego uczestniczenia w zajęciach rekreacyjnych, działania te nie przyniosą zamierzonych efektów lub wręcz mogą przyczynić się do pogorszenia stanu zdrowia. Analizując dla przykładu stan zdrowia osoby biegającej codziennie przy ruchliwych ulicach w mieście, możemy zauważyć, że osoba ta podczas wzmożonego wysiłku fizycznego zużywa dużo więcej powietrza, a co za tym idzie wdycha dużo więcej szkodliwych substancji unoszących się w powietrzu. Ponadto osoba biegająca po wybetonowanych miejskich chodnikach jest narażona na zwyrodnienia układu kostnego nóg, gdyż nacisk na stawy i ścięgna, w czasie biegu po twardej nawierzchni jest dużo większy, niż podczas spaceru.

Tak narodził się pomysł stworzenia miejsca, w którym zapewnione zostaną doskonałe warunki zarówno do aktywnego wypoczynku jak i zwykłego codziennego relaksu.
Zachowanie naturalnych ścieżek i traktów spacerowych, wysprzątanie już istniejących zadrzewień, przekształcenie terenów podmokłych w stawy oraz kilkanaście tysięcy nowych nasadzeń, których liczba co roku rośnie, stwarzają
mieszkańcom, turystom i gościom Fundacji możliwości do całkowitego oderwania się od betonowo-stalowej rzeczywistości przestrzeni miejskiej. Program Krajobraz w swoich założeniach nie ogranicza się jednak wyłącznie
do utworzenia kolejnego, jednego z wielu dobrze zorganizowanych miejsc wypoczynku. Priorytetem podczas realizacji tego programu jest połączenie sztuki z naturą. Udostępnienie szerokiemu ogółowi przestrzeni przyrody na codzień nieosiągalnej. Dzieci przyjeżdżające na warsztaty do Skłudzewa, w większości z dużych miast, są pełne energii, której nie są wstanie wyładować podczas zajęć szkolnych, a nawet pozalekcyjnych, gdyż miejsca te są ograniczone zarówno przestrzennie jak i sprzętowo i materiałowo. Grupa dzieci czy młodzieży, często zniechęcona do lekcji plastyki, poprzez złe wyposażenie sali, mało atrakcyjne techniki i tematy, przyjeżdżając na zajęcia
do Fundacji otrzymuje nowe źródło inspiracji. Tereny parkowe wokół pałacu, nowo powstałe ogrody, stawy, amfiteatr, zostają oddane do dyspozycji uczestników. Nikt nie zabrania im biegania po trawie czy zrywania kwiatów. Mogą całkowicie się „zanurzyć” w przyrodę. Negatywna, destrukcyjna energia, którą są napełniani poprzez agresywne przekazy telewizyjne, radiowe czy wirtualne zostaje tu zamieniona na energię twórczą.
Dziecko, które nie jest ograniczane zasadami obowiązującymi w przestrzeni miejskiej, odrywa się od niej, zapomina o braku możliwości rozwoju spowodowanego czy to względami finansowymi, mieszkaniowymi, czy też
zwykłym brakiem czasu.

Program Krajobraz jest realizowany w celu stworzenia możliwości wyładowania emocji. Wychowawcy, którzy bez strachu o swoich podopiecznych mogą pozwolić im biec przed siebie, aż się zmęczą, mają zapewnione bezpieczne miejsce przyjazdów, które jest również miejscem edukacji i rozwoju emocjonalnego.
Założenia tego programu obejmują stałą i regularną ochronę dotychczasowych drzew, krzewów i innych roślin znajdujących się nie tylko na terenach Fundacji, ale także na przyległych do nich obszarach, które dodatkowo ubogacają Skłudzewo i stwarzają jeszcze większe możliwości w tworzeniu niepowtarzalnego i wartościowego krajobrazu Skłudzewa. Dzięki tym działaniom zespół pałacowo – parkowy został ochroniony przed utworzeniem
w jego sąsiedztwie budynków, czy miejsc działalności ludzkiej tworzącej konflikt z zabytkową naturą całego obszaru. Dzięki zaangażowaniu Warmbierów w takie działania dwa ponad 150 – letnie platany zostały uznane za pomnikowe. Także biegnącą na skraju skarpy, od pałacu do dawnego grodziska aleję klonową również uznano za pomnikową.

Ponadto w ramach Programu Krajobraz zostały utworzone tarasy na zboczu skarpy, z których rozciąga się szeroki widok na całą pradolinę Wisły. Dzięki pomocy toruńskiej Geofizyki udało się oczyścić park z samosiewów i chwastów. Całościowe sprzątanie parku jest powtarzane co roku, a do współpracy zapraszane są zakłady pracy i firmy prywatne na przykład firma kurierska UPS, czy Bank BGŻ, która w ramach wolontariatu wyraziła chęć pomocy.
Wymagające bieżącej opieki tereny zielone są regularnie koszone, a krzewy przycinane tak, aby zachować estetyczne walory krajobrazu naturalnego, bez zbyt widocznej ingerencji człowieka. Co roku dosadzanych jest kilkaset drzew, które dalej są pielęgnowane przez pracowników Fundacji. Sadzone są różne gatunki wierzby, brzozy, buki, kilka rodzajów dębów, platany, świerki srebrzyste, sosny, tuje, iglaste krzewy płożące i wiele innych, których szczegółowy opis znajduje się w publikacji dr. Lucjana Rutkowskiego pt. Walory przyrodnicze Skłudzewa i okolic. Nowe nasadzenia mają zrównoważyć ubytki w krajobrazie – drzewa suche, niebezpieczne i przeznaczone do wycięcia.

Ponadto założony został nowy sad z drzewami i krzewami owocowymi, których owoce wykorzystywane są do wytwarzania przetworów potrzebnych m.in do przygotowywania poczęstunków dla dzieci przyjeżdżających na warsztaty i artystów uczestniczących w plenerach profesjonalistów. Wykopanie czterech stawów stworzyło nowe możliwości kontaktu z przyrodą, zarówno dla mieszkańców Skłudzewa jak i gości Fundacji. Największy ze stawów był pierwotnie wykorzystywany, jako kąpielisko, teraz natomiast pełni funkcję ozdobną. Nad nim, w utworzonym amfiteatrze odbywają się koncerty zespołów ludowych, akcje plastyczne i interdyscyplinarne.
Dzięki realizowanemu na szeroką skalę i wieloetapowemu Programowi Krajobraz Skłudzewo wzbogaciło się o wiele zakątków umożliwiających odwiedzającym intymny kontakt z przyrodą, z dala od obserwatorów, miejsc
piknikowych czy zgiełku ośrodków wypoczynkowych. Warunki, stworzone poprzez regularne działania mające na celu ochronę przyrody i wzbogacanie jej, przyciągnęły na te tereny wiele gatunków zwierząt. Licznie występujące
sarny czy zające można spotkać pod samym pałacem. Niemalże oswojone z widokiem kilkudziesięcioosobowych grup dzieci wiewiórki podchodzą na odległość kilku metrów do dzieci nie zwracając na nie uwagi. Fundacja Piękniejszego Świata we współpracy ze Stefanem Kowalskim z Cichoradza zorganizowała przywiezienie i wypuszczenie w Skłudzewie 300 bażantów, które można spotkać tutaj podczas każdego pobytu. Występują tu także rzadko spotykane dzięcioły zielone czy sójki. Warmbierowie swoimi działaniami nie tylko stwarzają warunki do osiedlania się w Skłudzewie kolejnych gatunków zwierząt i ptaków, ale także chronią te już występujące na tym obszarze. Śmiała inicjatywa, która przed laty została skierowana do Fundacji o utworzenie tu miejsca polowań spotkała się z ostrym sprzeciwem Warmbierów. Argumentem przeciw tej inicjatywie były pierwotne założenia Fundacji, która powołana została w celu pomnażania dobra i piękna Skłudzewa,52 a nie w celu promowania sportu polegającego na zabijaniu zwierząt. Dzięki takiemu bogactwu fauny i flory dostępnej bezpośrednio każdemu kto przyjedzie do Skłudzewa, warsztaty plastyczne zyskały dodatkowy element edukacyjny. Dzieci mogą na żywo zaobserwować zwierzęta w ich naturalnym środowisku, które na codzień widzą jedynie w telewizji.

Podsumowując Program Krajobraz jest ściśle powiązany z pozostałymi programami Fundacji. Bez zaangażowania w utworzenie terenów w całości przeznaczonych do działań edukacyjnych pierwotne idee założycieli nie mogłyby być w całości realizowane.